Rozdzielność majątkowa, darowizna do majątku wspólnego – kiedy mija 5 lat?

JAK STOSUNKI MIĘDZYMAŁŻEŃSKIE WPŁYWAJĄ NA PODATKI

(sprzedaż nieruchomości)

Autor: Agnieszka Zachorska Starszy Konsultant Podatkowy

W obliczu dynamicznie zmieniającego się rynku nieruchomości, wielu właścicieli mieszkań zastanawia się nad najlepszym momentem na sprzedaż swojej nieruchomości. Istotnym aspektem, który warto rozważyć przed podjęciem decyzji o sprzedaży, jest korzystne zwolnienie z podatku dochodowego, które dotyczy sprzedaży nieruchomości z majątku prywatnego po upływie 5 lat od końca roku ich nabycia. To znaczące udogodnienie może mieć duży wpływ na finalną kwotę, jaką właściciel może uzyskać z transakcji sprzedaży.

Rozumienie zwolnienia

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, sprzedaż nieruchomości mieszkalnej po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego nabycia, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że właściciel, który zdecyduje się sprzedać mieszkanie po spełnieniu tego kryterium czasowego, może zachować całą kwotę uzyskaną ze sprzedaży, bez konieczności odprowadzania podatku.

Specyfika stosunków majątkowych małżeńskich

Szczególną sytuację stanowi sprzedaż nieruchomości nabytych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej lub wybudowanych na potrzeby małżeństwa. W takich przypadkach, okres 5 lat, po którym możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia podatkowego, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość została nabyta do majątku wspólnego małżonków lub została wybudowana. Jest to istotne ułatwienie dla małżonków, którzy planują sprzedaż mieszkania po rozwiązaniu wspólności majątkowej, ponieważ pozwala im to na korzystniejsze planowanie finansowe i podatkowe.

Praktyczne implikacje dla sprzedających

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). Sprzedaż nieruchomości nabytej w trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej będzie korzystała ze zwolnienia z podatku odchodowego po upływie 5 lat od zakupu nieruchomości, nawet jeśli sprzedaż tej nieruchomości nastąpi już po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej.

Przykład: małżonkowie nabyli mieszkanie w 2021 roku w trakcie trwania pomiędzy nimi wspólności majątkowej małżeńskiej. W 2022 roku doszło do ustania wspólności majątkowej małżeńskiej i w wyniku podziału majątku, każde z małżonków uzyskało prawo do 50% udziałów w mieszkaniu. W roku 2027 roku sprzedaż nieruchomości będzie wolna od podatku dochodowego, albowiem termin 5 letni nabycia nieruchomości liczy się od 2021 roku (przeniesienie części majątku ze wspólności ustawowej małżeńskiej do majątku odrębnego nie stanowi nowego nabycia nieruchomości, od którego liczy się 5 letni termin).

Jeśli z kolei, nieruchomość znajduje się w majątku odrębnym małżonka (np. przed zawarciem związku małżeńskiego) a następnie zostaje włączona do majątku wspólnego małżonków (po zawarciu związku małżeńskiego, w którym obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej) to okres 5 lat liczy się od końca roku kalendarzowego w którym nieruchomość została nabyta przez małżonka przed małżeństwem.

Zarówno darowizna do majątku wspólnego małżonków, jak i umowa rozszerzająca wspólność małżeńską majątkową wywołują takie same skutki na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Włączenie do majątku wspólnego w drodze darowizny nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego małżonka nie stanowi nowego nabycia tej nieruchomości od którego należałoby liczyć 5 letni okres do zbycia nieruchomości dla małżonków. Datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków jest data nabycia przez tego małżonka, który tę nieruchomość lub prawo włączył do majątku wspólnego.

Przykład: w 2011 roku jeden z małżonków będąc jeszcze stanu cywilnego wolnego zakupił nieruchomość mieszkalną. W 2016 roku zawarł związek małżeński w którym obowiązywała wspólność majątkowa małżeńska między małżonkami. W 2020 roku jako jedyny właściciel nieruchomości małżonek na podstawie umowy darowizny darował małżonce nieruchomość, postanawiając, że będzie ona objęta wspólnością ustawową małżeńską. W wyniku tej czynności nastąpiło przysporzenie majątku małżonka obdarowanego, wartością odpowiadającą połowie wartości nieruchomości darowanej. W 2023 roku małżonkowie dokonali sprzedaży nieruchomości. Sprzedaż nieruchomości nie będzie wiązała się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego przy sprzedaży mieszkania, albowiem za datę nabycia należy przyjąć 2011 rok, co oznacza, że sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku od jej nabycia (por. interpretacja z dnia 0113-KDIPT2-2.4011.1108.2021.1.MK z dnia 17 grudnia 2021 r.)

Podsumowanie

Sprzedaż mieszkania po upływie 5 lat od końca roku nabycia otwiera przed właścicielami możliwość skorzystania z atrakcyjnego zwolnienia z podatku dochodowego. Sam fakt włączania nieruchomości (czy to umową darowizny czy umową rozszerzającą wspólność majątkową małżeńską) z majątku odrębnego do wspólnego małżonków nie jest równoznaczne z nowym nabyciem nieruchomości u małżonka, u którego nastąpiło przysporzenie majątku. Powyższe oznacza, że za datę nabycia nieruchomości, włączonej do majątku wspólnego małżonków w drodze umowy darowizny bądź umowy rozszerzającej, która należała wcześniej do majątku odrębnego jednego z małżonków, należy przyjąć dzień nabycia tej nieruchomości przez małżonka, który był właścicielem nieruchomości przed włączeniem jej do majątku wspólnego.

Masz wątpliwości do swoich rozliczeń podatkowych? Warto nawiązać kontakt z doradcą podatkowym. Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Pietrusiński bądź skorzystania z zapytania online.

Powyższy wpis nie jest poradą ani opinią podatkową i jego autor oraz Kancelaria nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne negatywne skutki w przypadku zastosowania się do wniosków płynących z tego wpisu.