PIT: sprzedaż mieszkania po przekształceniu ze spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

W ostatnich latach coraz częściej osoby posiadające spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego podejmują decyzję aby przekształcić je w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

W raz z pojawieniem się pomysłu aby sprzedać tak przekształcone prawo do lokalu mieszkalnego zaczynają pojawiać się pytania. Powstaje między innymi wątpliwość czy przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu we własnościowe prawo spowodowało, że doszło do nabycia tego prawa. Często mieszkanie użytkowane jest przez daną osobę kilkanaście, a czasem nawet kilkadziesiąt lat. Trudno jest zatem zaakceptować pogląd, że mogłoby w ogóle dojść do nabycia czegoś co się posiada już tak długo.

Niestety, po przekształceniu lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu aby je sprzedać bez podatku należy odczekać 5 lat.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1222 ze zm.) – przez umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni.

W przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego właścicielem i zarządzającym mieszkaniem jest spółdzielnia mieszkaniowa. Zgodnie z art. 9 ust. 3 ww. ustawy – spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego w żadnym wypadku nie ma więc charakteru własnościowego. Prawa tego nie można nabyć, można je jedynie ustanowić. Osoba posiadająca takie prawo jest jedynie osobą uprawnioną do używania lokalu jako najemca, nie jest natomiast jego właścicielem.

Zatem w wyniku umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia oddaje członkowi lokal mieszkalny jedynie do używania, a nie na własność. W konsekwencji, ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nie jest nabyciem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Słowo „nabycie” jest synonimem otrzymania czegoś na własność np. w zamian za pieniądze lub wymianę. Użyte w przywołanym przepisie oznacza więc każdą czynność prawną i każde zdarzenie, w wyniku których doszło do przejścia na podatnika prawa własności rzeczy lub prawa.

Tym samym datą nabycia lokalu mieszkalnego jest dzień przekształcenia prawa w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a nie dzień uzyskania przez podatnika spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, które zostało przekształcone.

Stąd jeżeli do zbycia lokalu mieszkalnego dojdzie przed upływem pięcioletniego terminu liczonego od końca roku, w którym doszło do przekształcenia prawa do lokalu z lokatorskiego na własnościowe, wówczas to uzyskany przez podatnika dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu